سایت وادقان

چرا امتحان به وسیله ی غیبت حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) یکی از شدیدترین امتحانات است؟ یکی از حکمت‏ها و اسرار غیبت و پنهان زیستی امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، امتحان و .... نکند به این بلاها مبتلا شویم... چرا امتحان به وسیله ی غیبت حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) یکی از شدیدترین امتحانات است؟ یکی از حکمت‏ها و اسرار غیبت و پنهان زیستی امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، امتحان و آزمایش انسان‏ها - به ویژه شیعیان - است. آنان در این ابتلا و آزمون، باید پای‏بندی و باور عمیق خود به مهدویت و میزان اخلاص و علاقه ی خود را نشان دهند. غیبت امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، شباهت‏هایی با غیبت سایر پیامبران دارد؛ به ویژه این که آنها نیز دارای غیبت کوتاه مدت یا طولانی مدت بودند. خداوند همان‏طور که با غیبت پیامبران، امت آنان را آزمایش، می‏خواهد امت اسلامی را نیز بیازماید و شاید این برابری طول غیبت خاتم‏الاوصیاء با غیبت مجموع پیامبران، برای این باشد که می‏خواهد این امت را با آزمایش‏هایی سخت‏تر از آزمون آنها، بیازماید. از روایات مختلف، به دست می‏آید که مۆمنان در دوره ی غیبت، گرفتار آزمایش‏های بزرگی خواهند شد؛ چنان که امت‏های قبلی نیز دچار آزمون‏ها و ابتلاهای مختلفی بودند. در قرآن آمده است: «أَ حَسِبَ النَّاسُ أَنْ یُتْرَکُوا أَنْ یَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لا یُفْتَنُونَ. وَ لَقَدْ فَتَنَّا الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَلَیَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِینَ صَدَقُوا وَ لَیَعْلَمَنَّ الْکاذِبِینَ؛1آیا مردم گمان می‏کنند همین که به زبان بگویند ایمان آوردیم، دست از سر آنها بر می‏داریم و آزمایش نمی‏شوند؟ مردمی را که قبل از ایشان بودند نیز آزمودیم و خداوند می‏داند که چه کسانی راستگو و چه کسانی دروغگویند و در امتحان، درست یا نادرست از آب در آیند...».از آن جایی که غیبت طولانی می‏شود، عده‏ای از مردم، دچار تردید، حیرت و... می‏شوند و از باور به ظهور منجی موعود، برمی‏گردند. این آسیب‏ها و عوامل مشکل‏زا در عصر غیبت، عبارتند از: 1. حیرت و سرگردانى؛ امام عسکرى «علیه السلام» فرمود: «بدانید که فرزندم غیبتى خواهد داشت که نادانان، در آن دچار سرگردانى مى‏شوند؛ و آنها که براى ظهورش از پیش خود وقت تعیین مى‏کنند، به دروغ گویى مى‏افتند» اثبات الهداة، ج 3، ص 482، ح 189».. ابن عباس نیز گفته است: «پس از یک غیبت طولانى و حیرت ظلمانى، ظاهرمى شود» یوم الخلاص، ج 1، ص 346 ؛ الزام الناصب، ص 62.. امام صادق«علیه السلام» فرموده است: «... جداً مورد آزمایش قرار مى‏گیرید تا جایى که مردم مى‏گویند: مهدى، مرده یا کشته شده است؛ اگر زنده است، پس کجا است و چه مى‏کند؟! چشمان مۆمنان بر او مى‏گریند و همچون کشتى طوفان زده، به اضطراب مى‏افتند؛ به جز کسانى که خداوند از آنان پیمان گرفته و به دم الهى یاریشان کرده، کس دیگرى رستگار نخواهد شد 2. گمراهى و ضلالت ؛ یعنى در این دوران، عده‏اى از مردم از مسیر حق برگشته، دچار انحراف و گمراهى مى‏شوند و از هدایت‏هاى الهى باز مى‏مانند، پیامبر اکرم«ص» فرموده است : «تکونُ له غیبة و حیرة تَضِلُّ فیها الأمم»؛ کشف الغمة، ج، ص 311 ؛ بحار الانوار، ج 51، ص 72. ؛ «براى او غیبت و براى امت حیرتى خواهد بود که خیلى‏ها در آن دوران گمراه خواهند شد». سدیر مى‏گوید : امام صادق «علیه السلام» فرمود : «...واى بر شما! در کتاب جَفر نظر انداختم... و در ولادت قائم ما و غیبت او و طولانى شدن آن و مدت عمر وى، تأمّل کردم و دیدم که مردم با ایمان، گرفتار بلاها و مصیبت‏ها هستند و به جهت طولانى شدن دوران غیبت، در دل‏هایشان شک و تردید راه مى‏یابد و بیشتر آنها از دینشان بر مى‏گردند...» اثبات الهداة، ج 3، ص 475، ح 162..» 3. قساوت و تیره شدن دل‏ها؛ به جهت طولانى شدن غیبتش، دل‏ها سخت و تیره مى‏شود و جز آنها که خداوند ایمان به او را در قلوب‏شان نشانده و به دم الهى یاریشان کرده است، کسى دیگر بر اعتقاد او باقى نماند» اثبات الهداة، ج 3، ص 488، ح 20..» 4. عدم تحمل و بردبارى؛ امام صادق«علیه السلام» نیز فرموده است: «شتاب مردم براى این کار آنان را هلاک مى‏سازد. خداوند براى شتاب مردم، شتاب نمى‏کند؛ براى این امر، مدتى هست که باید پایان پذیرد. اگر مدت آن سرآید، نه ساعتى جلو مى‏افتد و نه ساعتى تأخیر مى‏شود» اصول کافى، ج 1، ص 369 ؛ الغیبة النعمانى، ص 158» 5. شک در حیات و زنده بودن حضرت ؛ امام صادق«علیه السلام» فرموده است: «... جداً مورد آزمایش قرار مى‏گیرید تا جایى که مردم مى‏گویند: مهدى، مرده یا کشته شده است؛ اگر زنده است، پس کجا است و چه مى‏کند؟! چشمان مۆمنان بر او مى‏گریند و همچون کشتى طوفان زده، به اضطراب مى‏افتند؛ به جز کسانى که خداوند از آنان پیمان گرفته و به دم الهى یاریشان کرده، کس دیگرى رستگار نخواهد شد» اثبات الهداة، ج 3، ص 473، ص 154..» 6. دشوارى حفظ ایمان؛ شدت‏ها و پیشامدهاى ناگوار و تحوّلاتى که روى مى‏دهد، مردم را زیر و رو کرده و حفظ ایمان و استقامت در این راه را دشوار مى‏سازد و ایمان افراد در مخاطرات سخت واقع مى‏شود! امام باقر«علیه السلام» فرموده است: «بعد از غیبت و حیرت ظاهر مى‏شود؛ در این دوران تنها کسانى بر دین خود ثابت مى‏مانند که در ایمان خود، مخلص و با روح یقین همراه باشند و آنان کسانى‏اند که خداوند از آنها درباره ولایت ما پیمان گرفته و در دل آنها، ایمان را مستقر ساخته و آنها را با روحى از خود تأیید کرده است» کشف الغمة، ج 3، ص 311 ؛ منتخب الاثر، ص 229.. 7. کمبودها و نارسایى‏هاى زندگى؛ یکى از امتحانات مردم در عصر غیبت و ابتلائات شدید آنان، گرانى، کسادى، مرگ و میر، جنگ‏ها، کمى محصولات کشاورزى، دچار شدن به پادشاهان ستمگر و... است. امام صادق«علیه السلام» خطاب به محمد بن مسلم فرمود: «پیش از قیام قائم(عج)، نشانه‏هایى است که خداوند آنها را ظاهر خواهد ساخت». محمد بن مسلم پرسید: آنها چیست؟ فرمود: خداوند آنها را چنین بیان فرموده است: « وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْ‏ءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ »؛ بقره (2)، آیه 155.. « لنبلونّکم»؛، یعنى امتحان مى‏کنیم شما مۆمنان را قبل از خروج قائم(عجل الله تعالی فرجه الشریف) «بشى من الخوف»؛ یعنى، به وسیله پادشاهان... در آخر سلطنت آنها. «والجوع» یعنى، با گرانى قیمت‏ها. «و نقص من الاموال»؛ یعنى، با کسادى تجارت و کمى درآمد». «و الانفس»؛، یعنى، با کمى رشد زراعت. «و بشّر الصابرین»؛، یعنى، نوید بده در آن زمان، صبر پیشگان را با ظهور قائم و آن بعد از یک فتنه سخت و کمرشکن است که هر دوستى و خویشى را درهم مى‏ریزد. همسایه به همسایه‏اش هجوم برده، گردنش را مى‏زند! در چنین روزگارى، به زمین بچسبید و دست و پاى خود را تکان ندهید» ارشاد، شیخ مفید، ص 340؛ الغیبة النعمانى، ص 132.. و نیز فرموده است : «ترس اهل عراق و بغداد را احاطه مى‏کند و مرگ ناگهانى و پیاپى در آنجا شایع مى‏شود و کمبود در اموال، اشخاص و میوه‏ها ظاهر مى‏شود و زراعت کمتر رشد مى‏کند» یوم الخلاص، ج 1، ص 338.. غیبت امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، شباهت‏هایی با غیبت سایر پیامبران دارد؛ به ویژه این که آنها نیز دارای غیبت کوتاه مدت یا طولانی مدت بودند. خداوند همان‏طور که با غیبت پیامبران، امت آنان را آزمایش، می‏خواهد امت اسلامی را نیز بیازماید و شاید این برابری طول غیبت خاتم‏الاوصیاء با غیبت مجموع پیامبران، برای این باشد که می‏خواهد این امت را با آزمایش‏هایی سخت‏تر از آزمون آنها، بیازماید نتیجه گیرى: با توجه به این آسیب‏ها و چالش‏ها، روشن مى‏شود که در عصر غیبت، امتحان و آزمون انسان‏ها بسیار دشوار است و آنان باید از این مراحل سخت و طاقت فرسا عبور کنند و میزان پایبندى، باورمندى، بردبارى و استقامت خود را نشان دهند. به یقین در دورانى که احتمال سرگردانى، گمراهى، تردید و برگشت از اصل مهدویت، قساوت و دلمردگى، بى‏اعتمادى به آموزه‏هاى دینى، انحراف و فسادگرى، هواپرستى، مشکلات و کمبودهاى زندگى، اختلافات و دشمنى‏ها، دروغ گویى و ناراستى، ضعف و سستى در دین دارى و... بیشتر از هر عصرى وجود دارد؛ باید متدینان و یکتا پرستان در اعتقاد خود به منجى موعود، استوار و پابرجا باشند و از این آزمون سخت، سربلند بیرون آیند. بر این اساس است که پیامبر اکرم«صلی الله علیه و آله» فرمود: «...کسانى که در دوره غیبت حضرت مهدى(عجل الله تعالی فرجه الشریف) بر اعتقاد به او استوار هستند، از کبریت احمر نایاب‏ترند. جابر بن عبداللَّه انصارى بلند شد و گفت: اى رسول خدا! آیا فرزندت قائم غیبت خواهد کرد؟ فرمود: آرى به خدا قسم؛ «وَ لِیُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَ یَمْحَقَ الْکافِرِینَ»؛ آل عمران (3)، آیه 141. ؛ «خداوند مۆمنان را جداً مى‏آزماید و کافران را از میان بر مى‏دارد» اثبات الهداة، ج 3، ص 461، ح 107.. باید براى رستگارى و موفق شدن در این آزمایش‏ها، تلاش کرد و آن گونه که در روایات آمده، رستگارى کامل جز براى دینداران ناب و مخلص و کسانى که جانشان با یقین در آمیخته و اعتقادشان محکم و شناختشان از نادانى‏ها و نادرستى‏ها پیراسته شده است ؛ براى کسى دیگر میسّر نیست. فقط با داشتن چنین شرایط و حالاتى است که بنده پروردگار، به قضاى الهى و حکم پروردگار در تمام امور، خشنود است و نسبت به غیبت و دیگر مسائل مربوط به آن هیچ شک و تردیدى به دل راه نمى‏دهد و بر اعتقاد به امامت امام غایب استوار و ثابت مى‏ماند و همیشه یاد او را در دل دارد و این چیزها جز با تلاش پیگیر و حرکت در راه بندگى حقیقى و خالصانه، از راه دیگرى به دست نمى‏آید.    منابع: الارشاد شیخ مفید الغیبه النعمانی کشف الغمه بحارالانوار اثبات الهداه یوم الخلاص على سعادت پرور، ظهور نور سایت پرسمان دانشجویی حوزه مهدویت فارس نیوز
۰ ۰